Показники геометрії лівого шлуночка у хворих на артеріальну гіпертензію на фоні дефіциту вітаміну D

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Аліна Тарасюк
Віталій Кондратюк
Олег Бичков
Сергій Сова
Мар’яна Селюк
Ольга Селюк

Анотація

Гіпертрофія лівого шлуночка (ГЛШ) та діастолічна дисфункція лівого шлуночка (ДДЛШ) є важливими прогностичними факторами, які підвищують ризик серцево-судинних ускладнень та летальності. Навіть при безсимптомній артеріальній гіпертензії (АГ) у пацієнтів із ГЛШ прогноз гірший, ніж за її відсутності. Доведено, що діагностика ГЛШ є дуже важливою в клінічній практиці, адже раннє виявлення ГЛШ та адекватно призначене лікування, яке спрямоване на відновлення показників геометрії, має велике значення для зменшення частоти серцево-судинних подій.


Мета дослідження: аналіз особливостей структурно-функціонального стану серця та діастолічної функції ЛШ у хворих на АГ на фоні дефіциту або недостатності вітаміну D.


Матеріали та методи. Було обстежено 97 хворих віком від 45 до 74 років на неускладнену АГ ІІ стадії 1-го та 2-го ступенів і 25 практично здорових осіб, рандомізованих за віком та статтю, які увійшли в контрольну групу для визначення нормативних референтних значень.


Пацієнти з АГ були розподілені на три групи залежно від рівня вітаміну D у сироватці крові за даними Комітету ендокринологів зі створення настанов із клінічної практики (Endocrine Practice Guidelines Committee). Для оцінки структурно-функціонального стану міокарда та ДДЛШ пацієнтам проводили трансторакальну ехокардіографію з дослідженням трансмітрального кровотоку в режимі імпульсного та постійного тканинного доплера.


Результати. Аналіз частоти та структури ГЛШ продемонстрував, що хворі на АГ з дефіцитом вітаміну D мають найвищу частоту виявлення тяжкої ГЛШ, яка визначається частіше на 55,3%, ніж у хворих з недостатністю вітаміну D, та частіше на 93,8%, ніж у хворих з нормальним рівнем вітаміну D (р < 0,05). Для хворих на АГ з дефіцитом вітаміну D більш притаманне виявлення дилатації порожнин – ексцентрична ГЛШ з дилатацією у 4,1 раза частіша, ніж у групі хворих з нормальним рівнем вітаміну D, та у 2,1 раза більш частою, ніж у хворих з його недостатністю (р < 0,05).


Доведено, що показники маси міокарда ЛШ (ММЛШ) та індексу маси міокарда ЛШ (ІММЛШ) у хворих на АГ при поєднанні з дефіцитом вітаміну D достовірно переважають відповідні показники у хворих з недостатністю та нормальним рівнем вітаміну D, а саме: ММЛШ на 10,9% та 22,3%, а ІММЛШ на 12,1% та 24,4% відповідно (р < 0,05). Аналогічні зміни притаманні і для показників товщини міжшлуночкової перетинки, які були вищими на 5,1% та 16,9% відповідно (р < 0,05), та товщини задньої стінки ЛШ –на 9,8% та 30,2% (р < 0,05) відповідно.


Результати дослідження свідчать, що не тільки вік хворих і тривалість АГ, а й низький вміст вітаміну D спричинюють гіпертрофію ЛШ – збільшення розміру і маси кардіоміоцитів та зростанням кількості міжклітинного матриксу.


Висновки. При поєднанні гемодинамічних та метаболічних змін при АГ з дефіцитом вітаміну D відбувається потенціювання негативних ефектів, які впливають на розвиток гіпертрофії та діастолічної дисфункції ЛШ. У хворих на АГ у поєднанні з дефіцитом вітаміну D визначається висока частота ГЛШ (93,9%), у структурі якої переважає тяжка форма ГЛШ, а також притаманний прогностично найбільш несприятливий ексцентричний тип ГЛШ з дилатацією ЛШ.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Як цитувати
Тарасюк, А., Кондратюк, В., Бичков, О., Сова, С., Селюк, М., & Селюк, О. (2024). Показники геометрії лівого шлуночка у хворих на артеріальну гіпертензію на фоні дефіциту вітаміну D. Сімейна Медицина. Європейські практики, (4), 88–94. https://doi.org/10.30841/2786-720X.4.2024.320818
Номер
Розділ
Кардіологія
Біографії авторів

Віталій Кондратюк, Національний медичний університет імені О. О. Богомольця

Доктор медичних наук, професор

Олег Бичков, Національний медичний університет імені О. О. Богомольця

Кандидат медичних наук, доцент

Сергій Сова, Національний медичний університет імені О. О. Богомольця

Доктор медичних наук, доцент, професор

Мар’яна Селюк, Українська військово-медична академія

Кандидат медичних наук, доцент, професор

Посилання

Kysil O, Labinska O. Arterial hypertension in the elderly: features of the clinic, course and treatment. Practitioner. 2022;(2-3):50–62.

Marwick TH, Gillebert TC, Aurigemma G, Chirinos J, Derumeaux G, Galderisi M, et al. Recommendations on the use of echocardiography in adult hypertension: a report from the European Association of Cardiovascular Imaging (EACVI) and the American Society of Echocardiography (ASE). Eur Heart J Cardiovasc Imaging. 2015;16(6):577–605. doi: 10.1093/ehjci/jev076.

Levy PD, Twiner MJ, Brody AM, Dawood R, Reed B, Mango L, et al. Does Vitamin D Provide Added Benefit to Antihypertensive Therapy in Reducing Left Ventricular Hypertrophy Determined by Cardiac Magnetic Resonance? Am J Hypertens. 2023;36(1):50–62. doi: 10.1093/ajh/hpac096.

Ogihara T, Ueshima K, Nakao K, Fukiyama K, Oba K, Yasuno S, et al. Long-term effects of candesartan and amlodipine on cardiovascular morbidity and mortality in Japanese high-risk hypertensive patients: the Candesartan Antihypertensive Survival Evaluation in Japan Extension Study (CASE-J Ex). Hypertens Res. 2011;34(12):1295–301. doi: 10.1038/hr.2011.120.

Nardin M, Verdoia M, Nardin S, Cao D, Chiarito M, Kedhi E, et al. Vitamin D and Cardiovascular Diseases: From Physiology to Pathophysiology and Outcomes. Biomed. 2024;12(4):768. doi: 10.3390/biomedicines12040768.

Sheikh V, Mozaianimonfared A, Gharakhani M, Poorolajal J, Ph D. Effect of vitamin D supplementation versus placebo on essential hypertension in patients with vitamin D deficiency: a double-blind randomized clinical trial. J Clin Hypertens (Greenwich). 2020;22(10):1867–73. doi: 10.1111/jch.13926.

De la Guía-Galipienso F, Martínez-Ferran M, Vallecillo N, Lavie CJ, Sanchis-Gomar F, Pareja-Galeano H. Vitamin D and cardiovascular health. Clin Nutr. 2021;40(5):2946–57. doi: 10.1016/j.clnu.2020.12.025.

Bai L, Qu C, Feng Y, Liu G, Li X, Li W, et al. Evidence of a casual relationship between vitamin D deficiency and hypertension: a family-based study. Hypertens Res. 2022;45(11):1814–22. doi: 10.1038/s41440-022-01004-0.

Karadeniz Y, Özpamuk-Karadeniz F, Ahbab S, Ataoğlu E, Can G. Vitamin D Deficiency Is a Potential Risk for Blood Pressure Elevation and the Development of Hypertension. Medicina (Kaunas). 2021;57(12):1297. doi: 10.3390/medicina57121297.

Cakal S, Çakal B, Karaca O. Association of vitamin D deficiency with arterial stiffness in newly diagnosed hypertension. Blood Press Monit. 2021;26(2):113–7. doi: 10.1097/MBP.0000000000000497.

Jensen NS, Wehland M, Wise PM, Grimm D. Latest Knowledge on the Role of Vitamin D in Hypertension. Int J Mol Sci. 2023;24(5):4679. doi: 10.3390/ijms24 054679.

Zittermann A, Trummer C, Theiler-Schwetz V, Lerchbaum E, März W, Pilz S. Vitamin D and Cardiovascular Disease: An Updated Narrative Review. Int J Mol Sci. 2021;22(6):2896. doi: 10.3390/ijms22062896.

Vaidya A, Williams JS. The relationship between vitamin D and the renin-angiotensin system in the pathophysiology of hypertension, kidney disease, and diabetes. Metabolism. 2012;61(4):450–8. doi: 10.1016/j.metabol.2011.09.007.

Han L, Xu XJ, Zhang JS, Liu HM. Association between Vitamin D Deficiency and Levels of Renin and Angiotensin in Essential Hypertension. Int J Clin Pract. 2022;2022:8975396. doi: 10.1155/2022/8975396.

Lee Y, Kim M, Baik I. Associations of Serum Vitamin D Concentration with Cardiovascular Risk Factors and the Healthy Lifestyle Score. Nutr. 2023;16(1):39. doi: 10.3390/nu16010039.

Martins D, Wolf M, Pan D, Zadshir A, Tareen N, Thadhani R, et al. Prevalence of cardiovascular risk factors and the serum levels of 25-hydroxyvitamin D in the United States: data from the Third National Health and Nutrition Examination Survey. Arch Intern Med. 2007;167(11):1159–65. doi: 10.1001/archinte.167.11.1159.

Scragg R, Sowers M, Bell C. Serum 25-hydroxyvitamin D, ethnicity, and blood pressure in the Third National Health and Nutrition Examination Survey. Am J Hypertens. 2007;20(7):713–9. doi: 10.1016/j.amjhyper.2007.01.017.

Pál É, Ungvári Z, Benyó Z, Várbíró S. Role of Vitamin D Deficiency in the Pathogenesis of Cardiovascular and Cerebrovascular Diseases. Nutrients. 2023;15(2):334. doi: 10.3390/nu15020334.

Zhou A, Selvanayagam JB, Hyppönen E. Non-linear Mendelian randomization analyses support a role for vitamin D deficiency in cardiovascular disease risk. Eur Heart J. 2022;43(18):1731–9. doi: 10.1093/eurheartj/ehab809.

Grygorieva N, Tronko M, Kovalenko V, Komisarenko S, Tatarchuk T, Dedukh N, et al. Ukrainian Consensus on Diagnosis and Management of Vitamin D Deficiency in Adults. Nutr. 2024;16(2):270. doi: 10.3390/nu16020270.

Pludowski P, Takacs I, Boyanov M, Belaya Z, Diaconu CC, Mokhort T, et al. Clinical Practice in the Prevention, Diagnosis and Treatment of Vitamin D Deficiency: A Central and Eastern European Expert Consensus Statement. Nutr. 2022;14(7):1483. doi: 10.3390/nu14071483.

Lang RM, Bierig M, Devereux RB, Flachskampf FA, Foster E, Pellikka PA, et al. Recommendations for chamber quantification: a report from the American Society of Echocardiography’s Guidelines and Standards Committee and the Chamber Quantification Writing Group, developed in conjunction with the European Association of Echocardiography, a branch of the European Society of Cardiology. J Am Soc Echocardiogr. 2005;18(12):1440–63. doi: 10.1016/j.echo.2005.10.005.

Li YC, Kong J, Wei M, Chen ZF, Liu SQ, Cao LP. 1,25-Dihydroxyvitamin D(3) is a negative endocrine regulator of the renin-angiotensin system. J Clin Invest. 2002;110(2):229–38. doi: 10.1172/JCI15219.

Xiang W, Kong J, Chen S, Cao LP, Qiao G, Zheng W, et al. Cardiac hypertrophy in vitamin D receptor knockout mice: role of the systemic and cardiac renin-angiotensin systems. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2005;288(1):125–32. doi: 10.1152/ajpendo.00224.2004.

Shah S, Vishwakarma VK, Arava SK, Mridha AR, Yadav RK, Seth S, et al. Differential effect of basal vitamin D status in monocrotaline induced pulmonary arterial hypertension in normal and vitamin D deficient rats: Possible involvement of eNOS/TGF-β/α-SMA signaling pathways. J Nutr Biochem. 2023;113:109246. doi: 10.1016/j.jnutbio.2022.109246.

Cosentino N, Campodonico J, Milazzo V, De Metrio M, Brambilla M, Camera M, et al. Vitamin D and Cardiovascular Disease: Current Evidence and Future Perspectives. Nutr. 2021;13(10):3603. doi: 10.3390/nu13103603.

Milazzo V, Cosentino N, Trombara F, Marenzi G. Vitamin D and cardiovascular diseases. Adv Food Nutr Res. 2024;109:68–91. doi: 10.1016/bs.afnr.2023.12.005.